Αρωματοθεραπεία και στρες

Αρωματοθεραπεία και στρες

Οι περισσότεροι από μας αντιμετωπίζουμε το άγχος ή στρες (stress) στη ζωή μας σχεδόν σε καθημερινή βάση είτε αυτό προέρχεται από την εργασία είτε από την οικογενειακή μας ζωή. Είναι γενικά αποδεκτό ότι το στρες μπορεί να υπονομεύσει σοβαρά την υγεία μας. Με την βοήθεια, όμως, διαφόρων αιθερίων ελαίων μπορούμε να νικήσουμε ή έστω να περιορίσουμε σημαντικά το καθημερινό στρες και να κερδίσουμε μια καλύτερη διάθεση και μια αρμονική ζωή.

Κυνηγόντας το ευ-στρες

Η ραγδαία πρόοδος της ιατρικής τις τελευταίες δεκαετίες άλλαξε ριζικά τους παράγοντες θνησιμότητας του ανθρώπου. Ετσι, στις αρχές του 20ου αιώνα, οι κύριοι παράγοντες θνησιμότητας ήταν τα διάφορα λοιμώδη νοσήματα (φυματίωση, γρίπη, πνευμονία κ.α). Με τη νέα χιλιετία, οι σημαντικότερες αιτίες θανάτου, ιδίως στις ανεπτυγμένες χώρες, είναι ο καρκίνος και τα διάφορα καρδιαγγειακά νοσήματα. Οι δύο αυτοί παράγοντες έχουν το κύριο χαρακτηριστικό ότι οφείλονται στο μη φυσικό και ανθυγιεινό τρόπο ζωής του σύγχρονου ανθρώπου. Ενώ δηλαδή ο άνθρωπος παλαιότερα πέθαινε απο βακτήρια ή ιούς που εισέβαλλαν στο σώμα του, σήμερα πεθαίνει απο τις...δικές του επιλογές.

Ο ερευνητής του άγχους Paul Wingate (1988) όρισε το στρες σαν «κάθε επιρροή που διαταράσσει τη φυσική ισορροπία του σώματος και του πνεύματος ενός ατόμου». Σύμφωνα με τον Καναδό ενδοκρινολόγο Hans Selye (1907-1982) που θεωρείται ο θεμελιωτής της σύγχρονης έρευνας πάνω στο στρες αυτό μπορεί να οριστεί σαν η οργανική αντίδραση του σώματος στις σωματικές και ψυχολογικές απαιτήσεις.

Κάθε άνθρωπος βρίσκεται υπό την επίδραση κάποιας μορφής άγχους. Θεωρείται ότι η ύπαρξη ενός μικρού φυσιολογικού επιπέδου στρες είναι αναγκαίο και απαραίτητο στη ζωή μας. Αυτό το στρες έχει ονομασθεί και «eustress» (από το ελληνικό ευ=καλός). Το ευ-στρες είναι θετικό, όπως π.χ. αυτό που οικειοθελώς υποβάλουν στον εαυτό τους όσοι κάνουν γυμναστική, τζόκινγκ κ.α. Το πέραν του φυσιολογικού άγχος, που ονομάζεται distress, έχει τύχει μεγαλύτερης μελέτης, αφού αποτελεί τον προπομπό των ασθενειών.

Σχετικά με τη διαφορά μεταξύ του «καλού» και του «κακού» στρες, λέγεται οτι το στρες μοιάζει με την χορδή ενός βιολιού. Αν έχει υπερβολική ένταση κινδυνεύει να σπάσει, ενώ αν είναι πολύ χαλαρή δεν παράγει ήχο! Κατά τον Hans Selye «η πλήρης απαλλαγή απο το στρες είναι θάνατος».

Οι παράγοντες του στρες

Το στρες έχει συνδεθεί με τις περισσότερες ασθένειες είτε σαν αίτιο είτε σαν συνεργός (βοηθητικός) παράγοντας. Το άγχος προκαλεί μια σειρά απο ενοχλητικά συμπτώματα και σε πολλές περιπτώσεις οδηγεί σε κατάπτωση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Οι διάφοροι στρεσογόνοι παράγοντες προκαλούν, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, την αντίδραση πάλης ή φυγής (fight-or-flight response) που έχει σαν επακόλουθο την υπέρμετρη ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και στη συνέχεια την έκκριση απο τα επινεφρίδια των λεγομένων ορμονών του στρες (κορτιζόνη, επινεφρίνη, νορεπινεφρίνη).
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την πρόκληση ή επιδείνωση διαφόρων μη λοιμωδών νοσημάτων, που συνηθίζεται να αποκαλούνται ψυχοσωματικές ασθένειες, όπως: καρκίνος, αρτηριοσκλήρωση (που προκαλεί την καρδιακή στεφανιαία νόσο), υπέρταση, γαστρικά έλκη, διαβήτης, πονοκέφαλοι, άσθμα, κατάθλιψη, προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, δυσμηνόρροια, κ.α.

Οι πλέον συνήθεις παράγοντες εκδήλωσης στρες είναι :

• υπερβολική εργασία
• καταπίεση
• σύγκρουση (όταν υπάρχει ανάγκη λήψης απόφασης ανάμεσα σε δύο ή περισσότερες επιλογές ή τρόπους δράσης)
• οικογενειακές διαμάχες
• ανεργία
• φυσικά ή συναισθηματικά τραύματα
• οικονομικά προβλήματα
• ρύπανση του περιβάλλοντος
• δυσκολίες στις προσωπικές σχέσεις
• ασχημες διατροφικές συνήθειες
• καιρικές αλλαγές
• αποστέρηση (όταν παρεμβάλονται δυσκολίες στην επίτευξη ενός στόχου).

Στους χώρους εργασίας¸ φαίνεται οτι ή εργασία και το στρες βαδίζουν παράλληλα. Σε αυτό συμβάλλουν διάφοροι παράγοντες όπως :

• πίεση απο τους προϊσταμένους
• αυξημένες απαιτήσεις εργασίας
• ανασφάλεια ως προς την εργασία
• μη ικανοποιητικός φωτισμός
• έλλειψη ηλιακού φωτός
• χρήση Η/Υ
• τηλεφωνικές κλήσεις

Σύμφωνα με διάφορες έρευνες το 80% περίπου του στρες προκύπτει απο το περιβάλλον εργασίας!

Αρωματοθεραπεία και στρες

Η αρωματοθεραπεία ασχολείται με τις εφαρμογές των φυσικών αγνών αιθερίων ελαίων για την επίτευξη ψυχοσωματικής ισορροπίας. Τα αιθέρια έλαια μπορούν να ανακουφίσουν πολλά απο τα συμπτώματα του στρες. Πράγματι τα αρωματικά έλαια μέσω του δέρματος και στη συνέχεια του κυκλοφορικού συστήματος αλλά και της αίσθησης της όσφρησης, επιδρούν τόσο στο σώμα όσο και στο συναισθηματικό επίπεδο του ανθρώπου

Η αρωματοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αυτοβοήθεια απο τον καθένα δεν χρειάζεται τη δραστηριοποίηση ή συμμετοχή άλλου ατόμου και μπορεί εύκολα και ευχάριστα να εφαρμοστεί σε κάθε χώρο! Αρκετά αιθέρια έλαια μειώνουν το στρες άμεσα, αρκεί να μπούμε στον κόπο να τα αγοράσουμε και να αφιερώσουμε 15 λεπτά την ημέρα για την υγεία μας.

Από τον παρακάτω πίνακα, μπορείτε να επιλέξετε έως 4 διαφορετικά αιθέρια έλαια για ενισχυμένη δράση κατά του στρες.

• Αγριο κυπαρίσσι (Juniperus communis)
• Βασιλικός ( Ocimum basilicum)
• Γεράνι (Pelargonium graveolens)
• Θυμάρι (Thymus vulgaris)
• Ιεροβότανο (Salvia sclarea)
• Κορίανδρος (Coriandrum sativum)
• Κυπαρίσσι (Cupressus sempervirens)
• Λεβάντα (Lavandula angustifolia)
• Λεμόνι (Citrus limon)
• Λιβάνι (Boswellia carterii)
• Μανταρίνι (Citrus reticulata)
• Μαντζουράνα (Origanum majorana)
• Μελισσόχορτο (Melissa officinalis)
• Νερολί (Citrus aurantium)
• Νιαουλί (Melaleuca viridiflora)
• Περγαμόντο (Citrus bergamia)
• Σάνδαλο (Santalum album)
• Υλάγκ Υλάγκ (Cananga odorata)
• Χαμομήλι (Ρωμαϊκό) (Anthemis nobilis)

To γιασεμί, το νερολί (άνθος νεραντζιάς) και το τριαντάφυλλο είναι αξεπέραστα για το ευχάριστο άρωμά τους και τα καταπληκτικά αποτελέσματά τους σε συμπτώματα νευρικής φύσης π.χ. ένταση και στρες. για το στρες και σε πιο προσιτές τιμές, όπως η λεβάντα, ο βασιλικός, το χαμομήλι, το άγριο κυπαρίσσι, η μαντζουράνα, το σάνδαλο και το υλάγκ υλάγκ. Τα διάφορα αιθέρια έλαια μπορούν να εφαρμοστούν κατά διάφορους τρόπους. Οι πιο πρόσφοροι και εύκολοι είναι :

• μασάζ
• εισπνοές
• λουτρό
• αρωματικός λύχνος (το μικρό δοχείο που ζεσταίνει τα αρωματικά έλαια)

Το μασάζ είναι ο πλέον συνήθης τρόπος εφαρμογής των αιθερίων ελαίων που γίνεται συνήθως απο επαγγελματία αρωματοθεραπευτή. Για μείωση του στρες προτείνονται τα παρακάτω μείγματα για λάδι μασάζ – δοκιμάστε μόνοι σας:

Σε 50 ml λάδι βάσης (αμυγδαλέλαιο ή jojoba oil ή avocado oil) προστίθενται :

• 4 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντα
• 4 σταγόνες « « σάλβια (ιεροβότανο)
• 3 σταγόνες « « μαντζουράνα
• 3 σταγόνες « « μελισσόχορτο

ή

Σε 50 ml λάδι avocado προστίθενται :

• 4 σταγόνες αιθέριο έλαιο γεράνι
• 4 σταγόνες « « λεβάντα
• 4 σταγόνες « « σάνδαλ,ο
• 2 σταγόνες « « υλάγκ υλάγκ

Εισπνοές : Οι διάφορες οσμές έχουν σημαντική επίδραση στη συναισθηματική και ψυχική μας κατάσταση. Για ανακούφιση απο ξαφνική ένταση, προσθέστε 4 στγ. ελαίου λεβάντας σε ένα μαντήλι και εισπνεύστε βαθιά.

Λουτρό : Ενας απο τους πιο εύκολους και ευχάριστους τρόπους χρήσης των αιθερίων ελαίων για αποτελεσματική μείωση του στρες είναι η προσθήκη 5-10 σταγόνων αιθερίων ελαίων σε μια γεμάτη με νερό μπανιέρα. Τα αρωματικά μπάνια θεωρούνταν στην αρχαία Ελλάδα, Ρώμη και Αίγυπτο κάτι σαν πανάκεια, απαραίτητα στη ζωή όπως το φαγητό και το κρασί. Στο τέλος μιας κουραστικής μέρας, ένα χαλαρωτικό μείγμα απο 3 στγ. περγαμόντο, 3 στγ. νερολί, 2 στγ. σάνδαλο και 3 στγ. λεβάντα μέσα στο ζεστό νερό της μπανιέρας είναι ό,τι καλύτερο!

Ο αρωματικός λύχνος :Ο εξατμιστήρας αυτός είναι μια πολύ απλή και ταυτόχρονα χρήσιμη συσκευή. Στον εξατμιστήρα, προστίθενται αιθέρια έλαια κατάλληλα για το στρες σε ένα μικρό δοχείο με νερό, ενώ ένα μέσο θέρμανσης (συνήθως ένα κερί) στο κάτω μέρος του δοχείου ζεσταίνει το υγρό. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάθε χώρο (κατοικία ή γραφείο). Όπως γίνεται φανερό απο τα παραπάνω, με τη χρήση λίγων σταγόνων από κατάλληλα αιθέρια έλαια, το στρες μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα και ευχάριστα. Αν μάλιστα συνδυάζεται και με κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως π.χ. περπάτημα στην ύπαιθρο, εύρεση ελεύθερου χρόνου για χαλάρωση και ευχάριστη απασχόληση, ήπιες σωματικές ασκήσεις (όπως η γιόγκα), υγιεινή ισορροπημένη διατροφή και κατάργηση ή μείωση διαφόρων διεγερτικών ουσιών όπως το μαύρο τσάϊ και ο καφές, τότε τα αποτελέσματα θα είναι περισσότερο εντυπωσιακά.

Πόπη Κανά
Αισθητικός – Αρωματοθεραπεύτρια
καθηγήτρια Αρωματοθεραπείας στη Σχολή Natural Health Science